Ateş, insan vücut ısısının normalin üzerine çıkması durumudur. Aslında bu durum bağışıklık sisteminin çalıştığını ve vücudun bir hastalık veya enfeksiyon ile savaştığını gösterir. Ateş beraberinde vücutta titreme, eklem ve kas ağrıları da yapar. Ayrıca ateşli çocuğun hızlı nefes alıp vermesi ya da kalbinde çarpıntı da söz konusu olabilir.
Ateş, birden çok nedene bağlı olarak yükselse de genellikle vücut enfeksiyon kaptığı zaman oluşur. Esasında zararsız olan bu durum genellikle ebeveynleri endişelendirir. Çocukluk çağlarında ise en sık enfeksiyon hastalıkları nedeniyle ortaya çıkar. Öyle ki çocuk hastalıkları polikliniğine çocuklarda ateşlenme sonucu sıkça başvurulur.
İçindekiler
Çocuklarda ateşli hastalıkların tedavisi için bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz.
Bebeklerde ve çocuklarda ateşin olmasının birden çok nedeni vardır. En sık rastlanılan nedenlerinin başında üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, mide- bağırsak sisteminde ishal ve kusma ile görülen enfeksiyonlar gelir.
Bunların haricinde özellikle kız çocuklarda görülen idrar yolu enfeksiyonları ateşin nedenleri arasındadır. Ayrıca orta kulak iltihabı, zatürre, menenjit ya da romatizmalı hastalıklar da ateşe neden olabilir. Üstelik bebeklik döneminde yapılan bazı aşılardan sonra ve diş çıkarma dönemlerinde de çocuklarda hafif ateş olabilir.
Çocuklarda ateş değeri, ateş ölçümünün yapıldığı vücut bölümüne göre değişkenlik gösterir. Şöyle ki normal bir vücut ısısı makattan, koltuk altından ya da burundan yapılan ölçümlerde farklılık gösterir. Ateşin ölçüldüğü bölgelere göre yüksek kabul edildiği değerler şu şekildedir:
Ateşin bebeklerde normal değeri 36,4 C’dir. Tabi bu değerler bebekten bebeğe göre hafif değişiklikler gösterir. Yüksek ateş ise 38 C olarak kabul edilir. Peki, 37.7 ateş bebeklerde normal mi? şeklindeki bir soruya ölçümün 38 C olması ateşin yükseldiğine işaret eder, diye cevap verilebilir.
Bebek ve çocuklarda ateş genellikle solunum ve sindirim sistemi ya da bazı enfeksiyon sebepli hastalıklardan kaynaklanır. Yenidoğan bebeklerde ateşin bir başka sebebi de anneden gelen mikroplar olabilir. Bağışıklık sistemleri henüz gelişmeyen yeni doğan bebekler enfeksiyonlara dayanıksız olurlar. Bu nedenle eğer yenidoğan bir bebek ateşlendiyse ciddiye alınmalı ve doktora başvurulmalıdır.
Yenidoğan bebeklerde ateş normalde 36,4 C’dir. Ancak bu değer bebekten bebeğe göre hafif farklılıklar gösterebilir. Bebeklik ve çocukluk çağında makattan ölçüm yapıldığında 38 C’nin üzerinde ise ateşin yükseldiği kabul edilir.
Bebeklerde ateş sınırı ateşin ölçüm yerine göre değişir. Kulaktan, koltuk altından ve makattan ölçümler birbirine yakın sonuçlar verir. Bebeklerde genellikle kulaktan ölçüm daha doğru sonuçlar verir. Vücut ısısı 37.3 C’nin üzerinde ise ateşin varlığından bahsedilir. Şayet bu değer 38 C’nin üzerinde ise de ateşin yükseldiği kabul edilir.
Peki, yenidoğan bebeklerde ateş kaç olmalı? Yeni doğan bebeklerde vücut ısısı ortalama 36,4 C’dir. Ancak 38 C’nin üzerinde yenidoğan bebeğin ateşi olduğu ve kontrol edilmesi gerektiği anlaşılır.
Çocuklarda ateş ölçümü yapmanın çeşitli yolları vardır. Çocuklarda ateşlenme sonucu ölçüm yapmak çocukların yapısı gereği biraz zordur. Bu noktada ölçerlerin pratik olması gerekir. Bu nedenle dijital termometreler daha çok tercih edilir.
Çocuklarda ateş ölçümü genellikle kulaktan, makattan ve alından yapılır. Kulaktan ölçmek ilk 6 aydan sonra tercih edilen bir yöntemdir. 6 ay öncesinde genellikle koltuk altından ölçümler daha doğru sonucu verir. Kulaktan ölçüm yapan cihazlar, kulak ısı dalgalarını ölçerek tespit yaparlar.
Makattan ateşi ölçmek bebeklerde daha çok kullanılan bir yöntemdir. Doğumdan itibaren ortalama 4 yaşına kadar bu yöntem kullanılabilir. Vücut ısısını en doğru gösteren yöntemlerden biridir. Ancak kullanımı zordur.
Alından yapılan ölçümler ise son derece konforlu olmasından dolayı son yılların en çok tercih edilenidir. Bu cihazlar temporal arterden çıkan ısı dalgalarını ölçerler. Kullanımı son derece basit olan cihazlar çocuğu rahatsız etmeden kısa sürede ateşi ölçerler.
Yüksek ateş olunca ilk olarak yapılması gereken şey çocuğun üzerindeki kıyafetlerin mümkün olan düzeyde azaltılıp inceltilmesidir. Ebeveynler çocuklarının ateşli havale geçirmelerinden korkarlar. Bu sebeple de çocuklarının ateşini düşürmek için bazı yöntemlere başvurular. Bunlar arasında ortam ısısını düşürmek, ılık duş aldırmak, çeşitli ateş düşürücü ilaçlar vermek gelir. Fakat burada unutulmaması gereken şey, tüm bu önlemlere rağmen her zaman ateşli havale önlenemez.
Çocuklarda ateş düşürme yollarının pek çok çeşidi vardır. Bunlar arasında ilk olarak çocuğa ince kıyafetler giydirmek ve bulunulan ortamın ısısını düşürmek gelir. Ardından mümkün olan düzeyde çocuğun yeterli sıvı alması sağlanır. Anne sütü alan çocuk sık sık emzirilmeli, büyük olanlara da bolca sıvı şeyler verilmelidir. Ateşi olan çocukların iştahları genelde kapalı olur. Onları yemek yemeleri için zorlanması tavsiye edilmez fakat sıvı şeyler tüketmeleri konusunda ısrarcı olmakta fayda vardır.
Ateşi olan çocuğu ılık su ile yıkamak tavsiye edilir. Yıkanılan su asla soğuk olmamalıdır çünkü bu durum çocuğu daha çok üşütür ve ateşi daha da artabilir. Banyodan rahatsızlık hisseder ya da hiç banyo yapmak istemezse ıslatılmış bir bez yardımıyla baş, koltuk altı ve kasıklara kompres yapılabilir. Ayrıca çocuk doktorlarının önerdiği ilaçların (paracetamol ve ibuprofen) belirtilen dozda kullanımıdır. Ateş düşürücüye rağmen düşmeyen ateş söz konusu ise çocuğu uzman bir hekimin görmesinde fayda vardır.
Çocuklarda ateş düşürme yollarının ilki çocuğun üzerindeki kıyafetlerin mümkün olan düzeyde inceltilmesidir. Sonrasında sırayla şu aşamalar takip edilebilir:
Bebeklerde ateş çok sık karşılaşılan bir durumdur. Bebek eğer 3ay-1 yaşında ise ateşin sebebi genellikle soğuk algınlığı ya da viral bir hastalık olabilir. Ama bebek 0-3 aylık ise vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. Çünkü bebeklerin bu ay aralığında bağışıklıkları henüz gelişmemiştir. Bebeklerde ateş düşürmek için izlenecek birtakım yöntemler şu şekildedir:
Çocuklarda ateşin çıkması aslında bağışıklık sisteminin çalıştığının bir göstergesidir. Ancak hem çocuğun rahatlaması hem de ateşli havalenin önüne geçmek için çeşitli önlemler alınmalıdır.
Çocuklarda ateş hemen geçebildiği gibi vücut enfeksiyondan tamamen arınana kadar da sürebilir. Söz konusu durum 2-3 gün kadar sürebilir. Ancak bazı griplerde ateş ortalama 7 gün kadar da sürebilir. Belirtilen süreden uzun süren ateşlerde mutlaka bir çocuk doktoruna başvurmak gerekir.
Anne babalar bebekleri ateşlendiklerinde tam olarak ne zaman doktora gideceklerini kestiremeyebilirler. Bebeklerinin havale geçirmesinden endişelendikleri için hemen doktora gitmeyi isteyebilirler. Ancak bebeğin genel durumu, beslenmesi iyi; aktif ve hareketli ayrıca ateşi 38 derece civarında ise ortalama 72 saat evde kontrol altında tutulabilir.
Fakat ateşi 40 dereceye yakınsa, enerjisinde bir düşüklük, ayrıca mide bulantısı ve kusma varsa doktora götürülmelidir. Bebek 6 aydan özellikle de 3 aydan küçük, ateşi de 38 civarında ise mutlaka doktorun görmesi gerekir.
Çocuk ve bebeklerde görülen ateş aslında onların bağışıklık sisteminin çalıştığının göstergesidir. Çünkü ateş bir savunma mekanizmasıdır. Vücut mikrop ve virüslere karşı teyakkuza geçtiğinde ateş yükselmesi görülür. Ateşi düşürmek çocuğun yaşam kalitesini artırır, rahatlamasını sağlar.
Ateş yükseldiğinde ilk olarak yapılması gereken çocuğun/bebeğin üzerinin inceltilmesidir. Çünkü kalın ve kaba kıyafetler vücut ısısını daha da çok artırır. Ayrıca bulunulan ortamın ısısına düşürmek tavsiye edilir.
Çocuklara doktorların önerdiği ilaçlar ateş düşürücü ilaçlar (Parasetamol ve ibuprofen) verilebilir. Ayrıca ılık suyla banyo yaptırmak da vücut ısısını düşürecektir. Soğuk suda asla banyo yaptırılmamalıdır. Bu sırada suyun sıcaklığı kontrol edilmeli, eğer çocuk titriyor ve daha çok üşüyorsa banyo yaptırmaya son verilmelidir. Buna alternatif olarak ıslak bir bezle de çocuğun boyun, kasık ve alnına kompres yapılabilir.
Bütün bunların haricinde bebek eğer 0-3 ay arasında ve ateşi de 38 derece civarında ise vakit kaybetmeden doktora götürülmelidir. Çünkü bu ay aralığındaki bebeklerin bağışıklıkları henüz çok zayıftır.
Subayevleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Merkezi uzman doktor kadrosu ile bebeğinizin ateşli hastalıkların teşhis ve tedavisini en hızlı, etkili şekilde uygular. Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.