Büyüme Hormonu Nedir? Çocuklarda Boy Uzatır mı?
Büyüme hormonu; ön hipofiz bezindeki somatotrop hücrelerinde üretilerek kana salgılanır. Bu hormon kas, kemik ve organların büyümesini sağlar. Ayrıca kıkırdak yapımını arttırdığı için kemiklerin uzamasını sağlar. Bu yüzden boy artışı ile doğrudan ilgilidir.
Büyüme hormonu yeterli seviyede salgılanmazsa büyüme geriliği ortaya çıkar ve değişik tipte cücelikler görülür. Çocuklarda daha sık karşılaşılan büyüme hormonu eksikliği doğuştan gelebileceği gibi pek çok sebebe de bağlı olabilir.
Büyüme hormonu bozukluğu günümüzde tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Büyüme ve uzama hormonu ile ilgili merak ettiğiniz bilgileri sayfayı kaydırmaya devam ederek hızlıca öğrenebilirsiniz.
Çocuklarınızda büyüme ve fiziksel gelişim sorunu olduğunu düşünüyorsanız bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz.
https://www.subayevlericocuk.com/iletisim
Konu Başlıkları
- Büyüme Hormonu Nedir?
- Büyüme Hormonu Neden Çalışmaz?
- Büyüme Hormonu Ne Zaman Yükselir?
- Büyüme Hormonu İçin Ne Yemeli?
- Büyüme Hormonu Boy Uzatır mı?
- Uzama Hormonu Az Olursa Ne Olur?
- Büyüme Hormonu Kaç Olmalı?
- Büyüme Hormonu İğnesi Zararlı mı?
- Büyüme Hormonu Eksikliği Nasıl Anlaşılır?
- Büyüme Hormonu tedavisi Kaç Yaşına Kadar Yapılır?
- Büyüme Hormonu Tedavisi
Büyüme Hormonu Nedir?
Büyüme hormonu; ön hipofizin somatotropik hücrelerinde üretilen yaklaşık 191 amino asidin bir araya gelip oluşturduğu bir protein molekülüdür. Büyüme işleminin yanı sıra vücudun bağışıklığını güçlendirir, vücuttaki fazla yağların atılmasını sağlar, protein sentezini ve insülin direncini ayarlar ve yaraların iyileşme hızını arttırır. Bu yüzden büyüme hormonu pek çok vücut dokusu üzerinde etkilidir.
Sağlıklı bireylerden normal büyüme düzeyi beklenilmektedir. Normal büyüme düzeyi bireyin boy ve kilo artışının; cinsiyet, genetik ve yaşa bağlı olarak belirli düzeylerde seyretmesi durumudur. Hipofiz bezi büyüme hormonu salgılanmasını hayatın her döneminde aynı yapmaz. Çocukluklarda büyüme hormonu salgısı yükselişe geçer ve ergenlik döneminde en yüksek seviyesine çıkar. Sonraki yetişkinlik döneminde ise büyüme hormonu azalmaya başlar. Orta yaş dönemine geçince en alt seviyesine düşer.
Büyüme hormonu salınımı sabit değildir. Bireyin cinsiyetine, protein ve kan değerlerine, yaşına, uyku düzenine ve fiziksel aktivite durumlarına göre değişkenlik gösterir.
Büyüme Hormonu Neden Çalışmaz?
Büyüme hormonu eksikliğinin idiyopatik (neden olduğu tam olarak bilinmeyen) olduğu gözlemlenmiştir. Bazen belli bir yaşa kadar normal gelişim gösteren çocuklarda yavaşlama ve zamanla duraklama yaşanabilir. Büyüme hormonu eksikliğine sebep olabilecek faktörler şöyledir:
- Hipofiz bezi bozukluğu
- Genetik etmenler
- Doğum sırasında veya sonrasında beynin zarar görmesi
- Beyin tümörleri
- Şiddetli kafa travması
- Cerrahi işlemler
- Bağışıklık sistemi bozuklukları
- Enflamatuvar hastalıklar
- Radyoterapi
Büyüme Hormonu Ne Zaman Yükselir?
Günün farklı saatlerinde kana salgılansa da özellikle uykunun başlangıcında maksimum seviyeye çıktığı gözlemlenmiştir. Gündüz büyüme hormonu salgısı azalırken gece artmaktadır. Uyku, stres, kan şekeri düşüklüğü ve siroz gibi durumlarda kanda büyüme hormonu salınımı artar. Yaşın ilerlemesi ise büyüme hormonu salgısını azaltır.
Büyüme Hormonu İçin Ne Yemeli?
Büyüme hormonu için kan şekerini yükseltmeyen protein yönünden zengin, yağsız ve karbonhidrat içermeyen besinler tercih edilmelidir. Peynir altı suyu yüksek miktarda whey proteini içerdiği için büyüme hormonunun artmasını sağlar. Bazı amino asitlerin de büyüme hormonunu desteklediği yapılan araştırmalarda görülmüştür.
Büyüme hormonunu desteklemek için kuru baklagiller ve yağlı tohumlardan oluşan beslenme grubundaki gıdalar tüketilebilir. Ayrıca protein bakımından zengin olan et, yumurta, fındık, ceviz, badem, balık, hindi gibi besinler de büyüme hormonunu tetikler.
Büyüme Hormonu Boy Uzatır mı?
Büyüme hormonu, erken tanı ve tedavi ile mümkün olan boy kısalıklarında etkilidir. Alınan tedaviler sonucu çocukların normal boya ulaşması mümkündür. Hipotiroidin yeni doğan bebeklerde taranarak tanı konulması ile hemen tedaviye başlanması gerekir. Turner sendromu olan hastalarda erken başlanılan büyüme hormonu tedavisi ile boy uzatılabilir. Doğum tartısı düşük ve kısa boylu bebeklerde büyüme hormonu tedavisi olumlu sonuçlar vermiştir.
Uzama Hormonu Az Olursa Ne Olur?
Uzama hormonu az olan çocuklar yaşıtlarına göre kısa boylu olmasına rağmen vücutlarında orantısızlık saptanmaz ancak hafif kilolu olabilirler. Hormon değeri çok düşükse cücelik meydana gelir. Doğuştan gelen büyüme hormonu eksikliğinde büyüme, bebeklikten itibaren geride seyreder. Kasları yaşıtlarına göre daha az gelişir. Elleri ve ayakları yaşıtlarına göre daha küçüktür. Bu çocukların dişlerini de geç çıkardıkları gözlemlenir. Uzama hormonu az olan çocuklar akranlarına oranla daha az büyüdükleri için diğerleri ile aralarındaki fark her geçen yıl biraz daha açılır.
Büyüme hormonun az çalışması ile birlikte hipofiz bezinden salgılanan diğer hormonlarda da eksiklik gözlemlenebilir. Bu durum diğer hormonsal bozuklukları da beraberinde getirir. Ergenlik dönemine geç girmelerine rağmen genellikle zekâ normal seyreder.
Büyüme Hormonu Kaç Olmalı?
Sağlıklı bir kişide yapılan Growth hormon testi değeri 5 ng/ml değerinin üzerinde olmalıdır. Bu değerin altında ise büyüme hormonu hastalıkları söz konusudur ve tedavi edilmelidir.
Büyüme Hormonu İğnesi Zararlı mı?
Büyüme hormonu iğnesi hekim önerisi dışında kullanılmamalıdır. İnternet üzerinden satışı yapılan ve reçetesiz olarak alınan büyüme hormonu iğnesi, insan vücudu üzerinde çeşitli yan etkilere sebep olabilir. Vücudunuzda varlığı bilinmeyen bir tümörün çoğalmasına ve hastalığın ilerlemesine yol açabilir. Böbreklerde sodyum ya da sıvı birikmesi yapabilir. Bu yüzden büyüme hormonu iğnesi muhakkak gerekli testler yapıldıktan sonra doktorun tavsiye ettiği şekilde kullanılmalıdır.
Büyüme Hormonu Eksikliği Nasıl Anlaşılır?
Büyüme hormonu eksikliğinin en belirgin özelliği yaşıtlarına göre boyun kısa olmasıdır. Bununla birlikte diğer belirtiler şunlardır:
- Kollarda ve bacaklarda kısalık
- Çocuğun kıyafetlerini çok uzun süre kullanabilmesi
- Düşük doğum kilosu ve boy uzunluğu ile doğma
- Çocuğun kilo almasına rağmen boyunun uzamaması
- Yüzde ve vücutta farklı bulguların saptanması
Büyüme Hormonu tedavisi Kaç Yaşına Kadar Yapılır?
Büyüme hormonu tedavisi ortalama 13-15 yaşına kadar yapılabilir. Bu döneme kadar vücutta uzun kemikler daha kapanmamış olur ve tedaviye olumlu cevap alınabilir.
Büyüme Hormonu Tedavisi
Büyüme hormonu tedavisi sentetik büyüme hormonunun cilt altına yapılan bir enjeksiyonla çocuğa verilmesidir. Büyüme hormonu DNA yoluyla elde edilmiş bir ilaçtır ve vücudun salgıladığı hormonla aynı özelliklere sahiptir. Enjeksiyon, kollar, bacaklar, kalça ve karın bölgelerine dönüşümlü olarak yapılır. Haftanın 6-7 günü bu uygulama tekrar edilir. Büyüme hormonu düzenli kullanılması tedavinin etkinliğini arttırır. Aileye gerekli eğitim verilir ve tedavi evde uygulanır.
Kullanılacak olan doz miktarı çocuğun kilosuna ve vücut özelliklerine bağlı olarak değişiklik gösterir. Çocuklarda büyüme potansiyelinin tamamına ulaşıncaya kadar tedavi devam ettirilebilir. Tedaviye son verme kararı çocuğa ve ailenin isteklerine göre değişebilir. Tıbbi açıdan kemiklerde büyümeye izin veren boşlukların kapanmasına kadar devam edilebilir. Bunu belirleyebilmek için hastanın kemik yaşı ölçümü yapılır. Büyüme hatları tamamen kapandıktan sonra tedavinin kesilmesi gerekir.
Büyüme hormonu eksikliği neticesinde ortaya çıkan boy kısalığı psikososyal açıdan çocukların normal gelişimini etkileyebilir. Çocuklarda alınganlık, hırçınlık, içe kapanma gibi sorunlara neden olabileceği gibi çocukların adaptasyon sorunu yaşamasına da sebep olur. Bu kapsamda düzenli olarak çocuklarda gelişim takibi yapılması önemlidir.
Subayevleri Çocuk Polikliniği olarak geleceğimizin teminatı olan çocuklarımıza hak ettikleri özverili tedaviyi sunabilmek için uzman hekimlerimiz ve tecrübeli kadromuz ile her zaman yanınızdayız. Ayrıntılı bilgi ve randevu için bize ulaşın.
