Çocuklarda büyüme gelişme takibi çocuk sağlığı açısından ihmal edilmemesi gereken bir süreçtir. Çocukların fiziksel büyümeleri belli dönemde kontrol edilerek standart büyüme eğrileri ile karşılaştırılır. Büyüme takibi doğumdan itibaren başlayıp çocukluk dönemi boyunca sürer.
Çocukluk süreci aynı zamanda dinamik bir büyüme dönemidir. Çocuklarda bu sürecin normal şekilde devam etmesi sağlıklı olduğunun bir göstergesidir. Büyüme süreci yaşa göre değişkenlik gösterir. Bu sürecin desteklenmesi ve çocuk gelişim takibi yapılması büyümeyi etkileyen rahatsızlıkların erken tespit edilip tedavi edilmesini sağlayacaktır.
Konu Başlıkları
Büyüme Geriliği Nedir?
Büyüme geriliği, çocukların gelişiminin kendi yaşıtları ve hemcinslerine göre daha yavaş olmasıdır. Çocukların büyüme gelişimlerini gösteren bir eğri vardır. Bu büyüme eğrisinde çocuk, en alt çizgide ya da daha aşağısında yer alıyorsa ve yıllık olması gereken boy uzaması gerçekleşmiyorsa büyüme geriliği tanısı konulabilir.
Belirli bir boy kısalığı oranı vermek güçtür. Çünkü çocuk büyüme eğrisi her toplumun kendi normallerine göre şekillenir. Bu nedenle boy kısalıkları oranları ülkeler arasında farklılık gösterir. Aynı zamanda kız ve erkeklerde de bu oran farklıdır.
Çocukların büyüme oranları yaşa göre değişmektedir. Fakat en hızlı büyüme süreci anne karnında, 0-2 yaş arasında ve ergenlik döneminde gerçekleşir.
Büyüme Geriliği Nedenleri
Büyüme geriliği nedenleri arasında en yaygın olanı yetersiz beslenmedir. Diğer nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Düzenli bir beslenme alışkanlığının olmaması sonucu ortaya çıkan kötü beslenme (en sık nedenidir)
- Bebeğin anne karnında yetersiz beslenme nedeniyle doğum sonrası gelişen komplikasyonlar
- Kronik rahatsızlıkları ve enfeksiyonların sebep olduğu durumlar
- Sindirim sisteminde oluşan problemler
- Büyüme hormonu ve tiroit hormonu ile ilgili rahatsızlıklar
- Kan hastalıkları (anemi vb.)
- Beyinde ya da merkezi sinir sisteminde oluşan sıkıntılardan dolayı bebeğin beslenme güçlüğü yaşaması
- Yaşanan ortamın getirdiği sıkıntı ve sevgisizlik sonucunda çocuklarda gelişim geriliği görülebilir.
Çocuklarda Büyüme Geriliği Belirtileri Nelerdir?
Büyüme geriliği belirtileri çocuklarda boyun uzamaması ve kilo alımının durması gibi fiziksel yapısının yaşıtlarına oranla geri kalması şeklinde kendini gösterir. Bu temel belirtiler dışında diğer belirtiler şunlardır:
- Bağışıklık sisteminin zayıflığından kaynaklı sık hastalanma ve geç iyileşme
- Sosyal gelişiminde yaşanan gerilemeden dolayı ortaya çıkan özgüven eksikliği
- Zihinsel ve zekâ gelişiminde yaşanan gerilik
- Okul başarısında gözle görülür derecede yaşanan gerileme
- Dikkat dağınıklığı sonucu ortaya çıkan odaklanamama
- Zihinsel becerilerin yanında fiziksel becerilerde yaşanan yavaşlama
Çocuklarda Büyüme Takibi Nasıl Yapılır?
Çocuklarda büyüme takibi belli aralıklarla kilo ve boyları ölçülerek yaşlarına göre normal olup olmadığına bakılarak yapılır. Bebek gelişim takibi ilk 1 yaşa kadar her ay yapılır. Daha sonra 1-2 yaş arasında 3 ayda bir, 2-6 yaş arasında 6 ayda ya da yılda bir, 5 yaşından ergenlik dönemine kadar olan sürede ise her yıl bu ölçümler yapılarak doktor tarafından takip edilmelidir.
Büyüme ve gelişme geriliği doktorların, çocukların büyüme hızını düzenli olarak takip etmesi sonucunda erkenden teşhis edilebilir. Bu anlamda belirli bir oran verilmemesine rağmen bir bebeğin doğumdaki boyu 50 cm civarındadır. 1 yaşına geldiğinde yaklaşık 25-30 cm arasında boyu uzar. Sonrasında 2 yaşına kadar büyüme hızı 12.5 cm, 2-3 yaş arasında 10 cm, 3-4 yaş arası 7.5 cm ve sonraki yıllarda 5 cm olarak verilebilir. Aileler bu oranları bir kıstas olarak değerlendirebilir.
Çocuklarda Gelişim Geriliği Tanısı Nasıl Konur?
Çocuklarda gelişim geriliği tanısı ancak uzman bir doktor tarafından konulabilir. Bebeklerin doğdukları andan itibaren tavsiye edilen zamanlarda doktor kontrolüne götürülmeleri bu açıdan önemlidir.
Bebeklerde büyüme geriliği ve çocuklarda gelişim geriliği tanısını için öncelikle genel bir doktor muayenesi yapılır. Müteakiben en sık büyüme geriliğine neden olan beslenme bozukluğu olduğundan detaylı bir beslenme öyküsü alınır. Hastadan gerekirse 3 günlük tüm yedikleri listelenmesi istenir. Böylece beslenme bozuklukları saptanmaya çalışılır. Ayrıca boyu, yaşı ve cinsiyetine göre kısa olan çocuklar için öncelikle bu duruma sebep olan bir hastalığın (karaciğer, kalp ya da böbrek gibi rahatsızlıklar) olup olmadığına da bakılır. Eğer böyle bir durum yoksa büyüme hormonu ile ilgili testler yapılarak kesin tanıya ulaşılabilir.
Büyüme ve Gelişme Geriliği için Hangi Doktora Gidilir?
Çocuklarda büyüme ve gelişme bozuklukları için çocuk hastalıkları uzmanı izlemini yapabilir. Alanında uzman çocuk doktorlarımız bu konuda gerekli izlem ve tedavi yöntemini uygulamaktadır.
Çocuklarda Büyüme Geriliği Tedavisi
Çocuklarda büyüme geriliği tedavisi hastalığın sebebine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Örneğin çocuklarda beslenme kaynaklı bir sebepten kaynaklanıyorsa doktorun vereceği bir diyet ile tedavi edilebilir.
Büyüme geriliğinin altında yatan sebep sindirim sisteminde yaşanan rahatsızlıklardan ya da hormonsal bir problemden kaynaklanıyorsa öncelikle bu rahatsızlığın tedavisi gerekir. Çocukta büyüme hormonu eksikliği görülürse büyüme geriliği tedavisi olarak hormon takviyesi yapılabilir.
Rahatsızlığın sebepleri psikososyal faktörlerden kaynaklanabilir. Bu durumda çocuğun büyüme geriliği tedavisi için öncelikle yaşam koşulları iyileştirilmelidir. Ailenin çocuğa karşı tavrı konusunda psikolog tarafından bilgilendirilmesi sorunların çözümüne katkı sunacaktır.
Subayevleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Merkezi çocuklarda büyüme rahatsızlıkları ile ilgili uygun tedavi yöntemleri ve bebek ve çocuk izlemi konusunda gösterdiği hassasiyet ile rahatsızlıkların erken tanı ve tedavisi için güvenebileceğiniz adreslerdendir. Çocuk hastalıkları konusunda uzman doktorlarımız ile içinizin rahat edeceği bir ortamda hizmet vermektedir. Daha fazla bilgi ve randevu için sitemizi ziyaret edebilir ve bize ulaşabilirsiniz.
Bizimle İletişime Geçin
